Ecotoxicityسمیت زیست محیطی
دکتر درسا وفایی
تعریف سمیت زیست محیطی:
سمیت زیست محیطی یا اکوتوکسیسیتی (Ecotoxicity) به اثرات مضر مواد شیمیایی بر موجودات زنده در محیط‌های طبیعی مانند آب، خاک و هوا اشاره دارد که می‌توانند بر گیاهان، جانوران و میکروارگانیسم‌ها تاثیر بگذارند و باعث تغییرات در اکوسیستم‌ها شوند.
برخی از نکات مهم در مورد اکوتوکسیسیتی عبارتند از:
منابع آلودگی:
مواد شیمیایی می‌توانند از منابع مختلفی مانند فاضلاب‌های صنعتی، کشاورزی و شهری وارد محیط زیست شوند. این مواد ممکن است شامل فلزات سنگین، مواد آلی و ترکیبات شیمیایی مصنوعی باشند. تاثیرات بر موجودات زنده:
مواد شیمیایی می‌توانند باعث مرگ و میر، کاهش تولید مثل، تغییرات رفتاری و فیزیولوژیکی در موجودات زنده شوند. به عنوان مثال، برخی از مواد شیمیایی می‌توانند باعث کاهش تعداد ماهی‌ها در یک رودخانه شوند یا باعث تغییرات در رشد گیاهان شوند.
روش‌های ارزیابی:
برای ارزیابی اکوتوکسیسیتی مواد شیمیایی، از تست‌های مختلفی استفاده می‌شود. این تست‌ها شامل آزمایش‌های آزمایشگاهی و میدانی هستند که تاثیرات مواد شیمیایی بر موجودات زنده را بررسی می‌کنند. یکی از روش‌های معتبر برای ارزیابی تجزیه‌پذیری زیستی مواد، روش OECD 301 است که تحت شرایط هوازی انجام می‌شود
اهمیت ارزیابی:
ارزیابی اکوتوکسیسیتی مواد شیمیایی به منظور شناسایی و کاهش استفاده از موادی که به محیط زیست آسیب می‌رسانند، بسیار اهمیت دارد. این ارزیابی‌ها به تولیدکنندگان کمک می‌کنند تا مواد کم‌خطرتر را انتخاب کنند و تاثیرات منفی زیست محیطی را کاهش دهند.
مثال‌هایی از مواد شیمیایی مورد استفاده در صنعت آرایشی بهداشتی و تاثیرات آن‌ها بر محیط زیست:
برخی از فیلترهای UV که در کرم‌های ضد آفتاب استفاده می‌شوند، ممکن است برای موجودات دریایی مانند مرجان‌ها سمی باشند و باعث بروز مشکلات در این اکوسیستم‌ها شوند. به عنوان مثال اکسی بنزون Oxybenzone و اوکتینوکساتOctinoxate باید از فرمولاسیون حذف گردند.
میکروپلاستیک‌ها که در محصولات لایه‌بردار و شوینده‌های آرایشی یافت می‌شوند، پس از ورود به آب‌ها، می‌توانند توسط موجودات آبزی بلعیده شوند و به زنجیره غذایی منتقل شوند، که در نهایت به انسان‌ها هم آسیب می‌رساند.
این مواد شیمیایی که در بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شوند، ممکن است در بدن موجودات زنده تجمع یافته و باعث بروز مشکلات سلامتی شوند.
این مواد نگهدارنده می توانند به محیط زیست آسیب برسانند و در بدن موجودات زنده تجمع یابند.
این ماده ضدباکتریایی/ ضدقارچی می تواند باعث بروز مقاومت باکتریها به آنتی بیوتیکها شود.
این مثال‌ها نشان می‌دهند که استفاده از برخی مواد شیمیایی در محصولات آرایشی می‌توانند تاثیرات زیست محیطی منفی داشته باشند و بر اهمیت ارزیابی و الزام کاهش این تاثیرات تاکید می‌نمایند.
برگرفته از مقاله
Assessing Environmental Impact of Cosmetic Ingredients Written by Kelly Dobos | Jan 25, 2022 What is Ecotoxicity?
دیدگاهتان را بنویسید